Ole Nesse er nett ferdig med to år på fiskarfagskulen i Austevoll. Han har fått seg kadettplass på ein av dei lokale pelagiske trålaren "Bømmelfjord", men der skal han ikkje på fiske før til hausten. I mellomtida, og kanskje som ein tilleggesjeft, skal han fiske med eigen sjark og Sammy Olsen sin ni meter store sjark "Barmen".

Er fiskar

Sammy Olsen har vore fiskar i heile sitt liv, men seier han har tulla vekk rettane han kunne fått til både det eine og det hine fiske med å ofre seg som tillitsmann både i fiskarlag og politikken. Noko som til slutt har ført han inn ordførarstolen som Senterpartist i Bømlo. Ikkje verst det heller, men særleg rik har han ikkje vorte, seier han.

No eig han sjarken "Barmen" som har kvotar på litt makrell, litt sild og litt torsk som han kan putle på med når han ikkje har ordførarjobb å skjøtte. Mens han har ein slik fortrudd jobb, lar han ungdommen Ole styre med fiske, med seg sjølv som ein slags mentor og hjelpesmann.

Driftig ungdom

Ole er derimot ikkje av det slaget som berre har eitt jarn i elden. Han har også sin eigen båt "Håbrann" på 7,7 meter som han fiskar torsk og leppefisk i open gruppe med. Og som han også nyttar når han skal inspisere kilenota som Sammy har sett ut i Straumfjorden i Bømlo.

— Ei not eg leverte makrell for 400.000 kroner frå i fjor, fortel Sammy.

Det var før han vart ordførar. Han er den første ordføraren frå Senterpartiet i den moderne Bømlo kommune etter at han vart vald med 14 mot 13 røyster i det konstituerande kommunestyremøtet 21. oktober i fjor. Då forlèt partiet hans samarbeidet med Arbeidarpartiet og slo seg saman med Høgre. For han var det eit attsyn med sitt tidlegare parti og kanskje ikkje eit så vanskeleg val.

Sitt eige

Ole seier han helst vil drive fiske med eigen båt, etter å ha samla seg nok pengar og rettar til å få det til. Sammy trur det vil vere vanskeleg for Ole å samle seg rettar. Han minnest sitt møte med fiskaryrket på seint 1960-tal.

— Den gongen var det slike som ikkje var brukande til anna enn å fare på fiske, eller til sjøs, som søkte seg til fiskaryrket, seier han og inkluderer seg sjølv i den kategorien.

— Men no er det vanskelegare å verte fiskar enn lærar, meiner han, men seier han har tru på Ole. Som kadett på "Bømmelfjord" vil han kunne reise som styremann etter eitt år. Saman med eit aktivt kystfiske der han skal drive dels åleine, dels saman med ein kamerat han også var saman med i torskefiske nordpå i vår.

Der tok dei sine ti tonn på to veker som dei leverte i Stamsund i Lofoten.

Rekrutteringskvote

Men også i eit slikt fiske trengst båt og utstyr. Garna dei nytta i Lofoten fekk dei to ungdomane låne av Sammy, slik dei også får låne not og merdar til å fiske makrell i sør. Ole set si lit til at han skal få ein mogelegheit gjennom den nye ordninga med rekrutteringskvotar.

Fleire på Bømlo har alt fått ta del i den gamle, som gjev varige kvotar som ikkje kan seljast vidare. Den nye ordninga vil gje ein rekrutteringskvote i berre fem år, med 80 prosent av full kvote, men Ole reknar med at det skal halde. Etter det ville han nok klart seg sjølv, om han får ta del i ordninga då, trur han.

Framsnakk

For Sammy har arbeidet med å få på plass ordningar for andre som vil skape seg ei framtid som fiskar, vore vel så viktig som å ordne noko for seg sjølv. Han tok realskule og kystskippereksamen mens han var i militæret. Deretter bar det ut i ringnotfiske, der lodda på 1970-talet berga mange båtar og mannskap sine løtar.

— Noregs Fiskarlag har tatt initiativ for å få til alt frå tre månaders navigasjonskurs, som eg nytta meg av, som å få opprette ein fiskarfagskule i vårt område, viser han til.

Ein skule som først vart lagt til Laksevåg i det som no er Bergen kommune, men som seinare vart flytta til Austevoll.

Sjølv nyttar Sammy alle høve også no til å framsnakke fiske og fangst, også i lokalpolitikken.

— Eg vert mobba for at eg snakkar for mykje om fisk i lokalpolitikken, seier han.

Bømlo i sentrum

I Bømlo er det derimot ikkje så vanskeleg å framsnakke fiske. Kommunen har ein rekke unge og driftige fiskarar på gong, samstundes som det vert satsa på å byggje opp eit livskraftig fiskeri- og sjømatmiljø i Langevåg på Bømlo.

Her held ein moderne flåte av pelagiske trålarar og ringnotbåtar til. Det skal planerast område for industri- og sørvisverksemder. I eit samarbeid med lokale næringsverksemder skal dette verte det nye Austevoll, håper Bømlo-ordføraren.

— I dag vert fisken dei lokale fangar landa andre stader. Målet er å få mest mogeleg ut av det som vert fanga av den lokale og tilreisande fiskeflåten lokalt, seier Bømlo-ordførar, Sammy Olsen.

Nyheter

Ordføraren og den unge fiskaren