I min barndom og ungdom i Bulandet var det eit særs aktivt foreningsliv. Ein hadde sterke band til Redningsselskapet, Den Indre Sjømannsmisjon, Saniteten, Misjonssambandet, og elles dei ymse lag og organisasjonar. Med jamne mellomrom heldt kvinnene møte i heimane sine. Det var rett og slett eit sosialt samvær, med kaffikos, handarbeid, hyggeleg samtale om eitt og hitt, og gjerne eit gudsord med tilhøyrande salmesong.
Kvinnene såg fram til desse møta. Det var eit pustehol i kvardagen, og dei hadde gjerne pynta seg i sundagskjolen eller det nye skjørtet. Det var underforstått at dette var ei «damegreie».
Karane hadde berre ei oppgåve: Det var å hente og bringe foreningsdamene, og i tidlegare tider måtte det skje med båt. Dette var før flytebryggjene vart vanlege, så tilkomsten ned i båten var gjerne ei bratt trapp eller stige. Det kunne avstadkome situasjonar som i dag ville blitt karakterisert som både pinlege og støytande, og gitt bensin på dagens #me too-bål.
Ein kjend og kjær herre på heimtraktene mine var i denne samanheng den fullblodse gentleman, og sto nede i båten for å hjelpe kvinnene om bord. Dermed var det fritt utsyn under dei omtala kjolane og skjørta, og skysskaren let kommentarane om dei unemnelege falle på løpande band: «Nåh! Er det den raude i dag»? «Denne må vere ny, du»! «Den der var i minste laget. Er du sikker på at ho dekkjer det ho skal»?
Dette høyrest jo mildt sagt hårreisande ut, sett med dagens #me too-briller. Men slik var det ikkje. Den omtala skysskaren var faktisk den flottaste heidersmann du kunne møte, og solid utrusta med ertande, humoristisk sans. Upassande oppførsel var han framandt, og kvinnene var fullstendig klar over kvar landet låg, og kven dei hadde med å gjere. Dei spelte med så godt dei kunne, og tok lite og ingen notis av at omstenda no eingong var slik at eit gløtt inn under kjolen nesten ikkje var til å unngå.
#me too-kampanjen kan neppe ha gått nokon hus forbi. Jamfør skjærmysselen i Arbeiderpartiet. Eg ser at spørsmålet no blir reist om korleis det stiller seg i fiskeflåten. Faktum er at eg kan knapt uttale meg, i alle fall ikkje med bakgrunn i eigne erfaringar. Ved to høve har vi hatt kvinner med oss som mannskap. Det tok nesten overhand hin vegen, med kavalermentalitet og hjelpsemd.
No skal det seiast at jenta ved det eine høvet var dotter til maskinist Terje, og stakkars den arme syndar som måtte ha prøvd seg med eitt eller anna. Då hadde både ho og faren teke affære så det heldt. Men eg ser slett ikkje bort frå at det her og der kan ha førekome episodar som galant kan kallast upassande.
Då blir mitt ringe råd fylgjande: Slå attende!! Ikkje fysisk, men med ei bitande, nådelaus bemerkning som set syndaren sjakk matt, og til spott og spe for det øvrige mannskapet. Døme: «Har du like lite i nederste hovudet som du tydelegvis har i det øverste, så kan du spare deg å banke på lugardøra mi»!
Slå attende!! Ikkje fysisk, men med ei bitande, nådelaus bemerkning som set syndaren sjakk matt
Til alle mine yrkesbrør: La oss praktisere noko så enkelt som god, alminneleg folkeskikk. Ein vits litt på kanten, og tøff humor gjer ingen ting. Det toler vi alle. Det bør vere eit mål at når dei kvinnelege besetningsmedlemene blir spurde om korleis det var å arbeide i eit så mannsdominert miljø, så blir svaret: «Heilt topp! Karane var ganske enkelt gode, gamaldagse gentlemen».
Til alle mine yrkesbrør: La oss praktisere noko så enkelt som god, alminneleg folkeskikk
Godt nytt år.
